Piše : Danas , autor Vesna Torović , foto Dušan Stevanović
Ruski pukovnik Nikolaj Nikolajevič Rajevski, koji je poslužio kao inspiracija Lavu Tolstoju za lik čuvenog grofa Vronskog u romanu “ Ana Karenjina”, poginuo je u bici sa Turcima u selu Gornji Adrovac, nadomak Aleksinca, gde je sagrađena Ruska crkva, ali Niš kao centar ovog kraja ne koristi tu činjenicu da privuče turiste.
Nigde na auto putu Niš – Beograd ne postoji tabla na kojoj se navodi gde se nalazi Ruska crkva, a put do nje je u izuzetnoj lošem stanju.
Ruska crkva je, inače, od Niša udaljena nešto više od 30 kilometara. Violeta Aleksić, turistički vodič iz Niša, kaže se do Ruske crkve dolazi jako teško, tako da je neophodno prvenstveno da se izgradi put do nje.
Aleksić se priseća da je ranije, kad je vodila Ruse koji su želeli da posete tu crkvu, ona bila otključana, ali u njoj nije bilo nigde nikoga.
“Dešavalo se da je sveštenik bio u polju, a suvenirnica nije imala dovoljan broj sveća za grupu. Sad bar imaju ostavljen broj telefona crkvenjaka da mu se najaviš. Što jeste pomak. Dobro je što je uvek porta Ruske crkve čista i uređena i što nema đubreta”, kaže turistički vodič.
Ona ističe da je dobro što su u đačke ekskurzije počeli da uvrštavaju posetu manastiru Sveti Roman iz devetog veka, vrlo značajnog za našu istoriju, a koji je isto povezan sa Rusom Rajevskim.
“Rajevski jeste poginuo kod Gornjeg Adrovca, ali on je sahranjen u porti manastira Sveti Roman. Tu je ostalo njegovo srce, kako je sam želeo, ali je njegovo telo prebačeno u Ukrajinu”, priča ona.
Aleksić smatra da Niš mora da populariše priču o hrabrom ruskom pukovniku, dobrovoljcu u ratu Srba sa Turcima, da bi privukao turiste iz celog sveta.
“Roman Ana Karenjina je planetarno poznat, a u mnogim zemljama je obavezna školska literatura. To bi mogla da bude dobra osnova da se dovedu turisti da posete mesto gde je poginuo čovek, koji je inspirisao ruskog književnika da napiše jednu od najtragičnijih ljubavnih priča. Kako su Italijani u Veroni sjajno iskoristili nekakvu terasu na kojoj je izmišljeni Šekspirov lik Romeo recitovao, takođe, izmišljenom liku Juliji. I naplaćuju ulaz na tu terasu, naravno i sjajno zarađuju”, kaže Aleksić.
Ruski pukovnik Rajevski (30), potomak čuvene ruske porodice, poginuo je nakon 16 dana boravka u Srbiji, u bici sa Turcima , 20. avgusta 1876. godine.
On je sahranjen u manastiru Sveti Roman, a ubrzo su iz Rusije stigli carevi izaslanici i ekshumirali telo Rajevskog da bi ga otpremili u rodnu Razumovku u Kijevskoj oblasti.
Pukovni Rajevski je sahranjen pored njegovog dede, generala Rajevskog, junaka iz rata s Napoleonom iz 1812. godine.
Na opelu u Beogradu, 5. septembra te godine za dušu pukovnika Rajevskog pomolili su se kralj Milan Obrenović i najveći dvorski i crkveni velikodostojnici.
Njegovi ostaci uz zvona Saborne crkve i najveće počasti ispraćeni u Rusiju. Tetka Rajevskog je na mestu pogibije sazidala lepu crkvu, identičnu onoj u mestu Razumovku u Ukrajini, gde je Rajevski sahranjen.
Kraljica Natalija, supruga kralja Milana je od otkupila zemlju na kojoj je sagrađena crkva, od turskog age.
Agata Kristi posetila Rusku crkvu
Meštani Gornjeg Adrovca kao legendu prepričavaju da je čuvena britanska književnica Agata Kristi 30-tih godina prošlog veka na proputovanju do Turske svratila u Gornji Adrovac da bi posetila mesto gde je poginuo pukovnik Rajevski, koji je inspirisao Tolstoja da stvori lik Vronskog.
Čuvena spisateljica kriminalističkih romana je prema toj priči putovala vozom “Orijent ekspres” do Istanbula, ali je sišla u Žitkovcu i otišla do obližnjeg Gornjeg Adrovca.
Iz tog putovanja je nastao jedan od najpoznatijih detektivskih romana “Ubistvo u Orijent ekspresu”, o čuvenom belgijskom detektivu Herkulu Poarou.
